De moderne technologie maakt het mogelijk voor gemeenten om een andere betekenvollere relatie te hebben met burgers. Toch maken we er nog onvoldoende gebruik van of zijn we ons onvoldoende bewust van de mogelijkheden. Laten we de thermometer van Stichtse Vecht eens belichten als mogelijkheid om signalen uit de samenleving verder te brengen naar concrete acties om Stichste Vecht leefbaarder te maken.

Laatst was er in mijn gemeente wegwerkzaamheden aan een belangrijke verkeersader in het dorp.

De sociale media ontplofte, er waren veel meningen en feiten over de hinder, mogelijk oplossingen, rollen en manieren om ter plekke zaken slimmer te organiseren. Gewoon een bewijs dat burgers professionals zijn vanuit verschillende perspectieven. Ter illustratie sommige bekommerde zich om alternatieve routes, veiligheid voor kinderen, toegankelijkheid winkelcentrum en anderen hadden meer vakinhoudelijke kijk op hoe je slimmer het werk zou kunnen verrichten. Prachtig voorbeeld van schaalgrootte in diversiteit. Toch leverde het niets op, behalve versnipperde aandacht in de Raad. De perspectieven kwamen niet samen, leverde geen actie op om samen met burgers tot plannetjes te komen, die zinvol in deze situatie was. Let wel de verkeersader was maanden dicht. Dus plannetjes waren zeker zinvol geweest.

Kort samengevat, zo’n 200 ervaringsdeskundige burgers voelde zich betrokken bij het vraagstuk en lieten hun eigen kennis en kunde los op het lokale vraagstuk. Wat je ziet is dat veel mensen anticiperen op deze concrete situatie. Zo heeft elke burger wel onderwerpen, die hem of haar aangaan. Je kunt spreken over een ‘community of interest’, die perspectieven op een lokaal vraagstuk loslaat.

De kennis voor de toekomst zit in alle Nederlanders

Wist u dat de overheid, instituties en kennisinstellingen samen minder dan 1% van de nuttige kennis en ervaring van Nederland in huis hebben? Dat moet toch wat betekenen voor de wijze van besturen en beslissen. De huidige decentralisaties zijn niet meer dan een begin van een transformatie waarin Nederland gaat ontdekken dat de straatveger soms meer bij te dragen heeft dan de professor. U gelooft het niet? Nou burgers blijken de overheid steeds vaker te slim af te zijn. Bij Antwoordvooroverheden.nl spreken we dan ook van de anticipatie-maatschappij.

Vormen van ouderwets denken
Het is toch ouderwets om te denken dat een maandelijks overleg met de ‘usual suspects’ inzicht geeft in wat er daadwerkelijk speelt in de samenleving. Deze vertegenwoordigers hebben het zwaar, want hoe zorg je ervoor dat je de kwesties van de achterban vangt en deze op een goede manier op tafel brengt.

Een voorbeeld.
Een gemeente had een aantal inspraakmomenten met de plaatselijke ondernemersvereniging over de economische visie voor de komende jaren. Wat blijkt, maar 2 % van de ondernemers is vertegenwoordigd door deze groep. Bepaalde belangrijke agendapunten van de ondernemersvereniging worden totaal niet gedeeld maar daar ter plekke wel belangrijk gemaakt. Opvallend is ook dat de gemeentelijke organisatie in haar communicatie meteen ook uit gaat van voldoende draagvlak vanuit de samenleving, want we hebben toch drie momenten met de ondernemingsvereniging gehad. Denk nou niet dat burgers hier intrappen.

Is dat de lokale democratie, de we willen. Wij denken van niet.
Of is dit gewoon een voorbeeld van goedkoop toestemming krijgen voor beleid of onvoldoende weten dat je op een slimme manier toch op een grootschalige manier achterban kun betrekken. Laten we van het positieve uitgaan.

Of gewoon een enquête eruit gooien ……
Zo we kunnen straks weer verantwoorden dat we het op een goede manier hebben gedaan. De cijfers spreken voor zich. Wanneer je enquêtes van de overheden goed bekijkt, herken je al snel de rode draad.
Een tijdje terug een enquête over Centrum van Jeugd en Gezin (CJG). Na het scannen van de vragen, was meteen duidelijk dat het ging om het terugbrengen van de taken (bezuinigen). Wat is nou eigenlijk het verhaal van de burger achter het feit dat hij niet bepaalde activiteiten van het CJG bezoekt? Men zoekt in de vragen bevestiging van de zaken , die ze zelf belangrijk vinden. Er is weinig tot geen opening voor nieuwe perspectieven op de zaak.

Stop hiermee!!
We zijn het verhaal achter de cijfers compleet kwijt.

Bij Antwoordvooroverheden staat het verhaal, met daarin de kennis, expertise, ervaring en het perspectief van de burger juist centraal. En ja, vaak zitten die ook in een database, maar die database is net als bij #opendata voor ons allemaal. Dan kan kennis en ervaring ook hergebruikt worden. Bij Antwoordvooroverheden spreken we over #openstories.

Wat je vaak ziet is dat wij als samenleving maar ook de gemeentelijke organisatie nog onvoldoende deze krachten weten te benutten. Er is nog onvoldoende samenspel. Veel burgers zijn meer dan 10 minuten bezig om hun mening op te schrijven, te reageren op anderen, zaken te delen, dingen op te zoeken etc. En de ambtenaren zijn druk bezig met de participatielader procedure uit te voeren, vaak in de vorm van de oude manier met geblauwdrukte inspraakavonden.

Stel dat we deze energie eens samenbrengen
Stel je nou eens voor dat je real-time burgers kunt laten aangeven wat er speelt in de samenleving. En ook bepaalde thema’s in de samenleving kunt ‘leggen”. In Stichtse Vecht gaan we hier weer een volgende stap inzetten, waardoor lokaal samenspel wordt vergemakkelijkt. Het traject heet “ de thermometer van Stichtse Vecht” en elk kwartaal staan we stil bij wat er echt gebeurt in de samenleving, wat leeft er en welke oplossingen er worden aangedragen, draagvlak achter acties en nog veel meer.

De terugkoppeling van inzichten uit de samenleving (collectie slimheid) is in de praktijk een prima springplank gebleken om met elkaar de volgende stap te nemen: samen plannen maken. Met als effect dat mensen en organisaties zich gehoord voelen en bereid zijn om hun kennis , expertise, ideeën, daadkracht en energie in zetten.

We houden je op de hoogte van ons werk en de thermometer van Stichtse Vecht .